Hoe je thuis de perfecte krémeš maakt die een glimlach op je gezicht tovert

De zoete legende genaamd krémeš

Wanneer men in Midden-Europa "krémeš" zegt, denken de meeste mensen meteen aan een luchtig dessert met gelaagd bladerdeeg en vanillecrème, dat gegarandeerd een golf van nostalgie oproept. Dit traditionele gebak, ook bekend als roomtaart, is een integraal onderdeel van het banketerfgoed van Hongarije, Slowakije en ook Tsjechië. Dankzij zijn eenvoudige elegantie en rijke smaak heeft het echter zijn weg gevonden naar tafels in heel Europa. Wat maakt krémeš eigenlijk zo populair? En hoe maak je het thuis zodat het net zo goed smaakt als dat van oma?

Krémeš – meer dan alleen een vanilletaart

De naam "krémeš" komt van het Hongaarse "krémes", wat simpelweg "romig" betekent. En daar gaat het precies om – de combinatie van krokant bladerdeeg en zachte vanillecrème, die het hart van het hele dessert vormt. Terwijl er bij ons vaak slagroom wordt toegevoegd of de bovenste laag wordt bestrooid met poedersuiker, heeft krémeš in andere landen zijn eigen variaties.

In Frankrijk wordt dit dessert bijvoorbeeld mille-feuille (duizend lagen) genoemd, verwijzend naar de precieze gelaagdheid van deeg en crème. De Franse krémeš wordt vaak versierd met een glazuur met chocoladekrullen, in tegenstelling tot onze eenvoudigere stijl. Het was juist de Franse invloed die leidde tot de verspreiding van recepten door heel Europa in de 19e eeuw, toen krémeš vooral populair werd dankzij Weense banketbakkers.

Traditioneel recept voor zelfgemaakte krémeš

Hoewel het lijkt alsof het bereiden van krémeš ingewikkeld is, is het in werkelijkheid een van die recepten waar je van gaat houden vanwege de eenvoud en de ruimte voor creativiteit. De basis is natuurlijk bladerdeeg – of het nu zelfgemaakt of gekocht is, het is belangrijk om het in twee afzonderlijke delen te bakken om de structuur te behouden.

Krémeš van bladerdeeg – ingrediënten:

• 2 verpakkingen bladerdeeg (gekoeld of diepgevroren)
• 1 liter volle melk
• 200 g suiker
• 2 pakjes vanillepudding
• 4 eieren
• 50 g boter
• een snufje zout
• poedersuiker om te bestrooien

Bereidingswijze:

1. Bereid eerst de basis voor: bladerdeeg uitrollen in twee even grote delen en elk apart goudbruin bakken. Het wordt aanbevolen om het deeg met een vork in te prikken, zodat het tijdens het bakken niet te veel opzwelt.
2. Klop ondertussen in een kom de eieren met de suiker tot een lichte schuim, voeg de pudding en wat melk toe. Verwarm de rest van de melk in een pan met vanille en giet vervolgens onder voortdurend roeren het puddingmengsel erbij. Kook tot het dikker wordt.
3. Roer de boter en een snufje zout door de hete crème. Laat het even afkoelen.
4. Breng de crème aan op de gebakken deeglaag, strijk het glad en dek af met de tweede laag. Druk licht aan en laat bij voorkeur een nacht afkoelen.
5. Bestrooi voor het serveren met poedersuiker en snijd met een scherp mes in vierkanten.

Tip: Wie de krémeš nog luchtiger wil, kan aan het einde voorzichtig opgeklopte slagroom door de crème roeren. Deze versie is vooral populair in Slowakije, waar krémeš vaak twee lagen bevat – vanillecrème en slagroom.

Krémeš voor bruiloften, zondagen en elke dag

Het is opmerkelijk hoe veelzijdig dit dessert is. Hoewel het feestelijk lijkt, vereist het geen exotische ingrediënten. Daarom maken mensen het vaak thuis – krémeš is ideaal waar de hunkering naar iets zoets samengaat met de behoefte aan een eerlijk, zelfgemaakt dessert. Het kan deel uitmaken van een feestelijke tafel op een bruiloft, maar ook een gezellige zoetigheid zijn bij de koffie op zondagmiddag.

In gezinnen wordt krémeš vaak van generatie op generatie doorgegeven als een recept, en elk huishouden heeft zijn "geheime truc". Voor sommigen is het een snufje citroenschil in de crème, anderen voegen rum of vanille-extract toe. En juist deze diversiteit maakt van krémeš een gebak dat altijd origineel is.

Een mooi voorbeeld is een oudere dame uit Jindřichův Hradec, die elke Pasen krémeš bakt volgens het recept van haar moeder uit de jaren vijftig. Ze voegt altijd een beetje geraspte nootmuskaat toe – naar verluidt volgens een recept uit het toenmalige tijdschrift "Ster van de Keuken". Elk jaar verzamelt de familie zich rond haar tafel om van de krémeš te genieten zoals vroeger. "Zonder krémeš zou het geen Pasen zijn," zegt ze.

Wat onderscheidt een echt goede krémeš?

De kwaliteit van de ingrediënten speelt een cruciale rol. Het gebruik van volle melk, verse eieren en echte vanille komt niet alleen de smaak ten goede, maar ook de textuur. Wie het aandurft, kan het bladerdeeg zelf maken – het resultaat is een nog krokantere basis die prachtig contrasteert met de crème. Maar ook kwalitatief goed gekocht deeg is voldoende.

En dan is er nog het snijden – een van de grootste uitdagingen van het hele recept. Wie ooit geprobeerd heeft krémeš te snijden, weet dat de bovenste laag deeg de neiging heeft te breken. Het helpt om de deeglaag vooraf in vierkanten te snijden en pas daarna op de crème te leggen. De krémeš is dan gemakkelijker te portioneren en het resultaat ziet er eleganter uit.

Variaties op krémeš voor moderne smaken

Hoewel de klassieke versie van krémeš nog steeds het populairst is, zijn er in de afgelopen jaren ook moderne variaties verschenen. Dit omvat bijvoorbeeld chocoladekrémeš, waarbij donkere chocolade of cacaopoeder aan de crème wordt toegevoegd, of fruitkrémeš, waarin plakjes aardbeien, frambozen of bosbessen worden verwerkt. Een zeer interessante variant is ook lactosevrije of veganistische krémeš, waarbij melk wordt vervangen door plantaardige alternatieven en de pudding wordt bereid met maïszetmeel.

Deze ontwikkeling laat zien dat traditionele recepten kunnen worden aangepast aan de eisen van moderne voeding, zonder dat de charme van het oorspronkelijke dessert verloren gaat. Tenslotte gaat krémeš over zachtheid, balans en genot, niet over strikte regels.

Waarom krémeš een plaats verdient in de duurzame keuken

Krémeš is niet alleen lekker, maar ook in overeenstemming met de principes van een duurzame keuken. Het gebruikt basis, vaak lokale ingrediënten en vereist geen exotische of dure ingrediënten. Dankzij de eenvoud van de bereiding kan afval worden geminimaliseerd – bijvoorbeeld, dooiers en eiwitten worden volledig gebruikt, en restjes deeg kunnen in andere desserts worden verwerkt. Thuis bakken betekent bovendien minder verpakkingsafval dan bij gebakjes uit de bakkerij.

"Echte duurzaamheid begint in de keuken," zegt de bekende Franse chef-kok Anne-Sophie Pic. En krémeš is daar een geweldig voorbeeld van – een eenvoudig maar zeer bevredigend dessert dat familie verenigt en bij alle generaties in de smaak valt.

Krémeš is dus niet alleen een recept – het is een verhaal, een traditie en een bewijs dat zelfs uit gewone ingrediënten iets buitengewoons kan worden gecreëerd. Of je nu kiest voor de klassieke versie, Franse inspiratie of een veganistische aanpassing, één ding is zeker: dit dessert stelt nooit teleur.