Hoe je thuis babka kunt bakken en van zijn unieke smaak kunt genieten

Babka - de terugkeer van een traditioneel recept met de geur van thuis

Sommige woorden dragen herinneringen met zich mee. "Babka" is er een van. Voor velen roept het de geur op van zoet deeg dat uit de keuken komt, kinderhandjes die besmeurd zijn met chocolade en momenten van rust met een kopje cacao. Babka, een chocolade- of kaneelzoet gebak afkomstig uit Oost-Europa, wint de laatste jaren weer aan populariteit – dit keer niet alleen als nostalgische lekkernij, maar ook als een stijlvolle dessert dat opduikt in cafés, op markten en in thuisbakkerijen van liefhebbers van kwaliteitsgebak.

Wat is "babka" eigenlijk?

Het woord "babka" betekent zowel in het Pools als in het Jiddisch "oma". Daarmee komen we bij de kern – het is een traditioneel zoet gistgebak, dat lijkt op een tulband of een rolgebak, maar met zijn visuele structuur en smaak nog iets extra's heeft. Het kenmerkt zich door gelaagd deeg dat in een spiraal is gerold, vaak met een rijke vulling – meestal chocolade, noten of kaneel. Juist de spiraal is een van de belangrijkste herkenningstekens – babka is niet alleen smaakvol heerlijk, maar ook esthetisch indrukwekkend.

Deze zoetigheid heeft zijn wortels in de Joodse gemeenschappen in Oost-Europa, van waaruit het door migratie naar Israël en de Verenigde Staten is verspreid. Daar heeft het een moderne heropleving gekregen, met name dankzij bakkers die het klassieke recept hebben aangepast aan de hedendaagse smaken en er verschillende nieuwe ingrediënten aan hebben toegevoegd – zoals tahini, gezouten karamel of pistachenoten. De overgang van traditioneel naar modern vindt ook in Europa plaats, waar babka niet alleen een trend onder bakkers wordt, maar ook een symbool van terugkeer naar eenvoud.

Babka als symbool van langzaam bakken

In een tijd waarin de meeste desserts gebaseerd zijn op snelle recepten en kant-en-klaar producten, brengt babka een terugkeer naar geduld. De bereiding vereist tijd – het deeg moet rijzen, vervolgens uitgerold worden, zorgvuldig gevuld, opgerold en in een vorm geplaatst om opnieuw te rijzen. Dit proces is echter geen obstakel, maar onderdeel van de charme.

Net als bij zelfgebakken brood is het resultaat meer dan alleen een gerecht – het is een ritueel. Sommigen bakken elke zondag babka, anderen alleen bij feestelijke gelegenheden. In elk geval verbindt het mensen rond de tafel. En daarin schuilt haar kracht. Het is niet alleen een zoetigheid, het is ook een drager van verhalen en herinneringen.

Herinner je je dat moment nog toen je als kind bij de oven stond te wachten tot oma's babka klaar was? Het deeg rees, de boter geurde en je keek ongeduldig wanneer het klaar zou zijn. En dan dat eerste stuk – nog warm, zacht knapperig aan de randen, maar van binnen luchtig en zo zoet dat het onmogelijk was bij één plakje te blijven.

Duurzamere aanpak ook in bakken

Tegenwoordig, nu er steeds meer aandacht is voor duurzaamheid, ecologie en de terugkeer naar lokale ingrediënten, heeft babka ook vanuit dit oogpunt zijn plaats. Het vereist geen exotische ingrediënten – hoogwaardige boter, cacao, meel, eieren en een beetje suiker zijn voldoende om een onvergetelijke smaak te creëren. En als de ingrediënten van biologische landbouw of direct van lokale producenten komen, komt babka dichterbij het ideaal van de zogenaamde "slow food" cultuur.

Bovendien is het een gebak dat niet wordt verspild. Als er iets overblijft, smaakt het de volgende dag net zo goed – en soms zelfs beter. Velen beweren dat babka als wijn is – het heeft tijd nodig om al zijn smaaklagen te ontwikkelen. Een geroosterd stuk met boter bij het ontbijt is net zo heerlijk als een versgebakken taart bij de koffie.

Thuisgebakken babka: terugkeer naar de keuken

De magie van thuis bakken ligt niet alleen in de smaak, maar ook in het proces. Het maken van babka kan therapeutisch zijn – van het kneden van het deeg tot de uiteindelijke spiraalvormige rol. Handen die in het deeg zinken, de geur van chocolade, het langzaam rijzen en het wachten op het resultaat bieden ruimte om te stoppen in een snelle wereld.

En wat meer is – babka is verrassend flexibel. Naast de klassieke chocoladevariant kan het gevuld worden met:

• Notenpasta van walnoten of hazelnoten
• Kaneel met rietsuiker
• Sinaasappelschil met kardemom
• Appelmengsel met rozijnen
• Hartige versie met spinazie en kaas

En juist in deze diversiteit ligt haar hedendaagse aantrekkingskracht. Iedereen kan babka aanpassen aan zichzelf – volgens het seizoen, smaak en beschikbare ingrediënten.

Babka in de hedendaagse gastronomie

Het is geen toeval dat babka tegenwoordig niet ontbreekt in het aanbod van tal van moderne bakkerijen en bistro's. Met behulp van hoogwaardige ingrediënten, modern design en een speelse benadering van traditionele recepten bereikt babka een nieuw publiek. Haar uiterlijk is fotogeniek – spiralen vol vulling, gouden kleur en glanzend oppervlak maken het een ideaal dessert niet alleen om te proeven, maar ook om te delen.

In veel metropolen – van Tel Aviv tot Kopenhagen – is babka niet alleen een terugkeer naar de wortels, maar ook een symbool van culinaire creativiteit. En in de Tsjechische omgeving? Het verschijnt langzaam maar zeker. Veel kleinere bakkerijen, die zich richten op eerlijke productie en kwaliteitsgebak, nemen het op in hun aanbod. In Praag is babka te vinden met zowel chocolade als kaneel, soms zelfs met Tsjechische elementen – zoals met pruimenjam of kwark.

Laten we de woorden van de Britse bakker Dan Leopard citeren, die over babka schreef: "Bakken is een manier om iets zonder woorden te zeggen. Babka zegt: ik hou van je, ik herinner me, ik wil delen." En juist delen zit in de kern van deze zoetigheid. Het wordt niet alleen aan de tafel gedeeld, maar ook als recept, herinnering en traditie.

Hoewel het lijkt dat in een tijdperk van superfoods en rauwe desserts babka een stap terug is, is het tegendeel waar. Het is een stap terug naar de wortels, naar oprechte smaak, naar echt genot.

Wanneer iemand besluit om zaterdagochtend te besteden aan het bakken van babka, gaat het niet alleen om het dessert. Het gaat om de bereidheid om te vertragen, te creëren en iets vanuit het hart te geven. Of je het nu bakt voor familie, vrienden of gewoon voor jezelf, het resultaat is altijd meer dan alleen een zoet brood. Het is een verhaal. En dat ruikt naar chocolade.